| |
|
|
شناخت صدا:
بعد از آنکه مختصری در رابطه با شرایط درونی و ظاهری یک مداح صحبت کردیم حال میخواهیم تعریفی از صدا را داشته باشیم.
یک مداح بعد از گذراندن شرایط ابتدایی و اصلی کار که در مبحث قبل اشاره شد باید دارای صدای خوش و گیرا و جاذب باشد.یعنی بدون داشتن یک چنین صدایی هرگز نمیتوان مخاطبی را جذب کرد یا مجلسی را اداره نمود.
به طور کلی تعریف صدا عبارتست از برخورد دم و بازدم هوای درون ریه ها که با برخورد با تارهای صوتی حنجره ایجاد میشود.که حجم صدا .بلندی صدا.قابلیت ارتعاش صدا همگی به این دو فاکتور دم و بازدم و کیفیت تارهای صوتی هر شخص بستگی دارد.
کسانی که صداهای خوب دارند تارهای صوتی خوبی دارند که میتوانند با مانور روی تارهای صوتیشان اصوات و کلمات را زیباتر از بقیه ادا کنند.
کسی که در عرصه مداحی پا میگذارد باید از این موضوع مطمئا باشد که دارای صوت زیبایی هستندالبته هر صدا و آوایی مناسب مداحی نیست که در قسمتها بعدی به آن اشاره خواهیم کرد.
صدای یک مداح باید صدایی باشد شفاف.با حجم و گستره زیاد تا اندازه ای بم و دارای فاکتور حزن و اندوه که این اضافه کردن حزن و اندوه خود مبحث مفصلی است که بعدا به آن اشاره خواهد شد.
بهترین راه برای تشخیص یک صدای خوب برای مداحی آنست که نزد استاد این هنر تست صدایی داده شود تا استاد بر پایه آنالیز صدای شخص که مبتنی بر فاکتورهایی است که اشاره شد به یقین بگوید که این صدا قابلیت هنر مداحی را دارد یا خیر؟
البته در این قسمت اساتید نگاهی بر خام بودن جنس صدا ندارند بلکه زنگ صدا و ضرب آهنگ صدا را مورد توجه قرار میدهند چون خام بودن صدا بعدا بر اثر تمرین و مداومت حل خواهد شد.
تست صدا به این دلیل مهم است که با انجام آن مشخص میشود که هنر آموز در چه مرحله ای قرار دارد و استاد باید از چه قسمت از تمرینات صدا سازی شروع نماید.
بطور کلی داشتن صدای خوب ویژگی است که خود شخص به استانداردش پی میبرد و توصیه میشود فقط در صورت رعایت موازین قبلی و در صورت اطمینان از یک صوت و لحن خوب به نزد استاد هنر مداحی بروید چون در غیر اینصورت به هیچ وجه ثمری برای شما در بر نخواهد داشت.
اگر در وضعیت الان جامعه مداحی صداهایی با آواهای نا خوش و خشن و غیر اصولی میشنویم همگی به دلیل عدم رعایت اصل پالایش صدا و عدم صدا سازی توسط استاد مداحی است که یک چنین فجایعی را در جامعه مداحی به بار می آورد.
در قدیم مداحان به نام و صاحب سبک عملا خودشان اساتید موسیقی سنتی بوده اند و با شناختی که از دستگاهها و ردیفها و آواها و نغمات داشتند مبادرت به مداحی مینمودند که به همین دلیل سبکها و آثار جاودانی از خود به جای میگذاشتند.
واکنون نیز مناسب است اساتید محترم همچون اساتید قدیم مبادرت به شناخت موسقی سنتی نمایند.
:: موضوعات مرتبط:
صدا ,
شناخت صدا ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
بحر طویل نوعی شعر یا نثر موزون در ادبیات فارسی است. قالب بحر طویل بیشتر برای بیان سخنان طنز یا هزل کاربرد دارد. اما برخی شعرهای جدی‌تر مانند مرثیه‌ها و مُناظره‌ها نیز با قالب بحرطویل نوشته شده‌اند.
بحر طویل قالبی شعری است که در آن برخلاف سایر قالبهای شعر سنتی فارسی، مصراع‌های مساوی و بیت وجود ندارد. در عوض، بحر طویل از یک یا چند قسمت با نام بند تشکیل میشود که در هر بند یکی از افاعیل معین عروضی به تعداد دلخواه تکرار میشود. هر بند به بخشهای هماهنگ که گاه مسجّع و هم قافیه هستند تقسیم شده‌است. معمولا پایان بندها را قافیه و ردیفی که در پایان همه بندها تکرار میشود مشخص می‌کند.
سرودن بحر طویل از دوره صفویه به بعد مرسوم شده‌است. قدیمی ترین نمونه بحر طویل نامه‌ای است به ظاهر منثور که در کتاب "تاریخ طبرستان و رویان و مازندران" (۸۸۱ قمری) تألیف سیدظهیرالدین بن سید نصیرالدین مرعشی ضبط شده اما از نظر شکل و وزن، بحر طویل محسوب میشود.
بحر طویل درباره شب ازدواج حضرت امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا سلام الله علیهما
به بزم انبیا امشب نشاط دیگری پیداست، می‌بینم گل لبخند شادی بر لب آدم، تو گویی با ادب بستند صف، پیغمبران از نوح و ابراهیم و اسحاق و کلیم الله و روح‌الله و یعقوب و جناب یوسف و داود و فرزندش سلیمان در کف هر یک گلی از آیه‌های نور و آوای مبارک بادشان بر لب که ای مولا مبارک باد بر قد رسایت خلعت شادی و اوج تخت دامادی، مبارک باد ای جان محمّد وصل زهرایت، چه نیکو همسری بخشیده ذات حقتعالایت، که باشد روح پاک و بضعه پیغمبر اکرم.
****
سماوات العلی امشب همه دریای نورند و ملایک شاد و مسرورند و عالم سینۀ سینا و دل‌ها محفل طورند، جبریل امین از جانب دادار منان آمده در محضر پیغمبر اکرم، پیام آورده از حق با سلامی گرم بر احمد که ما در آسمان خواندیم اول خطبۀ عقد امیرالمؤمنین و دخترت زهرای اطهر را، تو باید در زمین اینک ببندی عقد آنان را، دو خورشید فروزان را، دو دریای خروشان را، دو روح پاک ایمان را، دو وجه ذات منان را، دو جان را و دو جانان را که پیش از آفرینش این دو را حق خوانده کفو هم.
****
محمّد از امین وحی چون بشنید این فرمان گل، لبخند او بشکفت همچون لاله در بستان، به مسجد آمد و بگذاشت پا بر عرشۀ منبر، فرو بارید از یاقوت لب با این کلام دلنشین گوهر، به امر حضرت داور، الا یا مسلمین از مرد و زن از اکبر و اصغر، هم اینک من به امر حضرت پروردگارم عقد بستم دخترم زهرا و حیدر را دو کفو نیک اختر را، دو روح روح‌پرور را، دو شمع نورگستر را، دو دریا را دو گوهر را، دو هم سنگ و دو همسر را، که بسته پیشتر از آفرینش عقدشان را خالق عالم.
****
:: موضوعات مرتبط:
بحر طویل ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
تضمین
تضمین به طور کلی به این معنی است که قطعاتی از شعر شاعر دیگری را در داخل شعر خود بیاورند.
در بین شاعران قدیمی چون حافظ و سعدی و ... تضمین به این معنا بوده است که با ذکر اسم شاعر، مصراع یا بیتی از شعر او را در میان غزل یا قصیده خود بیاورند.
مثلاً سعدی غزلی دارد که این گونه شروع می شود:
من از آن روز که در بند تو ام آزادم ----- پادشاهم که به دست تو اسیر افتادم
و حافظ در غزلی مصراع اول این غزل را به این صورت تضمین کرده است.
زلف بر باد مده تا ندهی بر بادم ----- ناز بنیاد مکن تا نَکَنی بنیادم
و در آخر، مصراع سعدی را تضمین می کند و می گوید:
حافظ از جو ر تو، حاشا که بگرداند روی ---- من از آن روز که در بند تو ام آزادم
اما تضمین در بین شعرای سده ی اخیر به این معنی است با شعری از شعرای قدیمی مسمط بسازند.
مثلاً غزلی از سعدی یا حافظ را تضمین می کنند و با اضافه کردن ابیاتی هم وزن و هم قافیه مصراع های اول آن شعر، شعری می سرایند که در قالب مسمط چهار یا پنج یا شش مصراعی است.
این نوع تضمین در قدیم مرسوم نبوده و در سالهای اخیر متداول شده است.
یکی از تضمین های معروف مربوط به ملک الشعرای بهار است ک غزلی از سعدی را تضمین کرده است.
قسمتی از این شعر در زیر آورده شده است:
ابیاتی که به رنگ نارنجی آورده شده است مربوط به غزلی از سعدی است که ملک الشعرای بهار آن را در بین شعر خود آورده است.
سعدیا! چون تو کجا نادره گفتاری هست؟ ----- یا چو شیرین سخنت نخل شکر باری هست؟
یا چو بستان و گلستان تو گلزاری هست؟----- هیچم ار نیست، تمنای توام باری هست
مشنو ای دوست! که غیر از تو مرا یاری هست ----- یا شب و روز بجز فکر توام کاری هست
لطف گفتار تو شد دام ره مرغ هوس----- به هوس بال زد و گشت گرفتار قفس
پایبند تو ندارد سر دمسازی کس----- موسی اینجا بنهد رخت به امید قبس
به کمند سر زلفت نه من افتادم و بس----- که به هر حلقه‌ی زلف تو گرفتاری هست
بی‌گلستان تو در دست بجز خاری نیست----- به ز گفتار تو بی‌شائبه گفتاری نیست
فارغ از جلوه‌ی حسنت در و دیواری نیست----- ای که در دار ادب غیر تو دیاری نیست!
گر بگویم که مرا با تو سر و کاری نیست----- در و دیوار گواهی بدهد کاری هست
روز نبود که به وصف تو سخن سر نکنم----- شب نباشد که ثنای تو مکرر نکنم
منکر فضل تو را نهی ز منکر نکنم ----- نزد اعمی صفت مهر منور نکنم
صبر بر جور رقیبت چه کنم گر نکنم؟----- همه دانند که در صحبت گل خاری هست
:: موضوعات مرتبط:
تضمین ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
مفردات
هر شعری حداقل یک بیت دارد.
"مفرد" شعری تک بیتی است که شاعر تمام مقصود خود را در همان یک بیت بیان می کند.
"مفرد" یا همان "تک بیت" اغلب برای بیان نکته های اخلاقی به کار می رود.
در "مفرد" گاهی دو مصراع هم قافیه هستند و گاهی دارای قافیه نیستند.
بعضی از شعرا دارای تک بیت های زیادی هستند، مانند سعدی که در پایان دیوانش به تعداد زیادی از این "مفرد" ها بر می خوریم که تحت عنوان "مفردات" تقسیم بندی شده اند.
بعضی گفته اند که "مفرد" در واقع همان ضرب المثل است که به شعر بیان شده است.
نمونه هایی از مفرد:
پای ملخی نزد سلیمان بردن ----- زشت است ولیکن هنر است از موری
***
مردی نه به قوت است و شمشیر زنی ----- آن است که جوری که توانی نکنی
:: موضوعات مرتبط:
مفردات ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
چهارپاره
"چهارپاره" از قالب های جدیدی است که همزمان با رواج شعر نو بوجود آمده است.
"چهارپاره" مجموعه ای از دو بیتی هایی است که در کل ،یک شعر را می سازند.
دو بیتی های تشکیل دهنده چهارپاره از لحاظ قافیه با هم تفاوت دارند.
شکل چهارپاره
+ ------------ ------------
+ ------------ ------------
× ------------ ------------
× ------------ ------------
:: موضوعات مرتبط:
چهارپاره ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
دوبیتی
کلمه ی "دوبیتی" علاوه بر اینکه در مورد رباعی به کار می رود به معنی شعری است که دارای چهار مصراع است. دوبیتی شعری است که دارای چهار مصراع است و می تواند در هر وزنی سروده شود. رباعی نیز در واقع یک نوع دوبیتی است که وزن خاصی دارد. بیشتر دو بیتی های مربوط به بابا طاهر است.
نمونه هایی از دو بیتی های باباطاهر:
دل عاشق به پیغامی بسازد ----- خمارآلوده با جامی بسازد
مرا کیفیت چشم تو کافی است ----- ریاضت کش به بادامی بسازد
***
ز دست دیده و دل هر دو فریاد ----- هر آنچه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز فولاد-------------زنم بر دیده تا دل گردد آزاد
نکته: فرق رباعی با دوبیتی
بر وزن "لاحول و لاقوة الابالله" سروده می شود ولی دوبیتی چنین وزنی ندارد.
:: موضوعات مرتبط:
دوبیتی ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
رباعی
"رباعی" از کلمه ی "رباع" به معنی "چهارتایی" گرفته شده است.
"رباعی" شعری است چهار مصراعی که بر وزن "لاحول و لاقوة الابالله" سروده می شود.
سه مصراع اول رباعی تقریباً مقدمه ای برای منظور شاعر هستند و حرف اصلی در مصراع چهارم گفته می شود.
رباعی در قدیم را از لحاظ موضوع می توان به سه دسته تقسیم کرد:
الف) رباعی عاشقانه: مثل رباعی های رودکی
ب) رباعی صوفیانه : مثل رباعی های ابوسعید ابوالخیر، عطار و مولوی
ج) رباعی فلسفی: مثل رباعی های خیام
شکل رباعی به صورت زیر است:
..................... الف ///////// ..................... الف
..................... ب ///////// ....................... الف
البته در زمانهای قدیم بعضی رباعی ها دارای چهار مصراع هم قافیه بودند.
نمونه ای از رباعی:
هر سبزه که بر کنار جویی رسته است ---- گویی زلب فرشته خویی رسته است
پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی ---- کان سبزه ز خاک لاله رویی رسته است
:: موضوعات مرتبط:
رباعی ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
قطعه : شعری است که هیچ یک از ابیاتش مصَرّع نیست ؛ یعنی، قافیه هایش فقط در مصراع های زوج قرار دارد .نام قطعه را به این سبب به این نوع شعر داده اند که گویی قطعه ای از غزل یا قصیده را از میان آن بریده باشند ، چون قافیه غزل و قصیده فقط در آخر بیت هاست مگر نخستین که هر دو بیت هایش دارای قافیه است.
حداقل ابیات آن 2 بیت است اما حداکثر آن مشخص نشده است ؛ معمولا حد اکثر قافیه زیاد نیست.
در قطعه ، غالبا موضوعات اخلاقی و اجتماعی مطرح میشود ، ام موضوع معینی ندارد.
#------------ ------------
# ------------ ------------
# ------------ ------------
# ------------ ------------
:: موضوعات مرتبط:
قطعه ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
ترکیب بند
ترکیب بند از لحاظ ساختار شعری مانند "ترجیع بند" است و تنها تفاوت آن این است که بیت تکرار شده در بین قطعه های شعر یکسان نیستند.
از ترکیب بندهای معروف ترکیب بند محتشم کاشانی در توصیف واقعه ی کربلاست
شکل ترکیب بند
× ------------× ------------
× ------------ ------------
× ------------ ------------
# ------------
# ------------
+ ------------+ ------------
+ ------------ ------------
+ ------------ ------------
* ------------
* ------------
:: موضوعات مرتبط:
ترکیب بند ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : پنج شنبه 13 تير 1392
|
|
ترجیع بند از چند قطعه شعر تشکیل شده است که هر کدام از این قطعه شعرها دارای قافیه و وزن یکسان هستند و در آخر هر رشته شعر یک بیت یکسان با قافیه ای جداگانه تکرار می شود.
بهترین ترجیح بندهای مربوط به سعدی ، هاتف و فرخی است.
از ترجیع بندهای معروف ادبی فارسی ترجیع بند هاتف است که بیت ترجیع آن این است:
که نیکی هست و هیچ نیست جز او ----- وحده لا اله الا هو
شکل ترجیع بند
×------------× ------------
× ------------ ------------
× ------------ ------------
# ------------
# ------------
+ ------------+ ------------
+ ------------ ------------
+ ------------ ------------
# ------------
# ------------
:: موضوعات مرتبط:
ترجیع بند ,
,
:: برچسب‌ها:
مداحی ,
دستگاه موسیقی ,
ردیف خوانی ,
بهداشت حنجره ,
گلشن ولایت ,
رئیس الساداتی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
نویسنده : رئیس الساداتی
تاریخ : چهار شنبه 12 تير 1392
|
|
|
|
|
|
|
عضو شوید
عضویت سریع
